Na czym polegają zasady rachunkowości?

Zasady rachunkowości to zbiór popularnych i stosowanych reguł, które bazują na przepisach prawa. Są także zgodne ze standardami rachunkowości. Znajomość reguł obowiązuje wszystkie osoby, które prowadzą ewidencję i opierają się na księgach rachunkowych. Jakie wyróżnia się zasady rachunkowości? Czym jest zasada kasowa? Dlaczego polityka rachunkowości jest taka ważna? Sprawdzamy!

Czym jest rachunkowość?

Rachunkowość jednostki składa się z przyjętych zasad. Polega na prowadzeniu na podstawie dowodów księgowych ksiąg rachunkowych, które obejmują zapisy zdarzeń. Okresowo ustala się lub sprawdza poprzez inwentaryzację prawdziwego stanu pasywów czy aktów. Składa się także na nią wycena aktywów i pasywów, jak również ustalenie wyniku finansowego. Biura rachunkowe zajmują się opracowywaniem sprawozdań finansowych oraz gromadzą dowody księgowe wraz z dokumentacją, która jest przewidziana ustawą. Także udostępnianie oraz ogłaszanie sprawozdań finansowych w sytuacjach przewidzianych przez ustawę.

Po co potrzebne są zasady rachunkowości?

Jak wynika z artykułu 4 1 ustawy o rachunkowości każdy, kto prowadzi księgi rachunkowe, musi opracować własną politykę rachunkowości. Jest to zbiór zasad i wytycznych, które cechują daną firmę i według których można prowadzić księgi rachunkowe. Ważne, aby reguły nie tylko były zgodne z ustawą, ale też brały pod uwagę specyfikę działania organizacji. W związku z tym należy się kierować zasadami rachunkowości, które dzieli się na:

• uniwersalne
• podstawowe
• szczegółowe

Jakie są podstawowe zasady?

Do podstawowych zasad rachunkowości zaliczają się następujące nadrzędne zasady:

• kontynuacji działania – jednostka przy ustaleniu wyniku finansowego zakłada ciągłość działalności, bez zmniejszania zakresu, czyli obrotowego roku
• współmierności
• memoriału
• kasowa – zasada kasowa polega na zawarciu tylko tych przychodów, których należności zostały wpłynięte
• ciągłości – przyjęte zasady rachunkowości stosuje się w dalszych latach obrotowych. Przykład: identyczna wycena aktywów lub podobnego sposobu ustalania sprawozdań finansowych w celu zapewnienia porównywalności informacji z dalszymi latami
• ostrożnej wyceny
• przewagi treści nad formą – stosowanie uproszczeń, co nie wpływa na pomiary zdarzeń gospodarczych
• istotności
• prawdziwego i rzetelnego obrazu – stan aktywów czy pasywów odzwierciedla prawdziwe operacje, które dokonuje się przez jednostkę będących podstawą finansowego sprawozdania

Zasada memoriału i współmierności

Zasada memoriałowa sprowadza się do zawierania w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym ogólnych działań finansowych dotyczących konkretnego okresu. Oznacza to, że nie można zawierać w danym okresie operacji, które dotyczą innych okresów sprawozdania. Ważne, aby wykazać wszystkie przypadające na dany czas przychody lub koszty. Termin ich zapłaty jest nieważny.

Zasada współmierności natomiast polega na tym, że w księgach rachunkowych oraz wyniku finansowym trzeba zawrzeć ogół osiągniętych przychodów wraz z wszystkimi kosztami wiążącymi się z ich otrzymaniem. 

Zasada ostrożnej ceny i istotności

Do zasad rachunkowości zalicza się ostrożna wycena. Sprowadza się do wyceny części majątkowych czy zaliczania:

• przychodów
• kosztów
• strat i zysków

Wymaga nieujmowania majątku i przychodów w wielkościach zawyżonych czy zobowiązań w zaniżonych wielkościach. Natomiast zasada istotności pozwala zachować rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej czy finansowej jednostki. Przy określeniu polityki rachunkowości konieczne jest zapewnienie wydzielenia w rachunkowości wszystkich zdarzeń, które są ważne do oceny wydarzeń przedsiębiorstwa. Należy jednak okazać ostrożność.